Book Review door Noa Bakker
Elke zomer als ik op vakantie ga, neem ik altijd minimaal drie boeken mee. Deze keer zat Ik Ga Leven van Lale Gül tussen de selectie. Ik had al veel positieve verhalen gehoord over Gül’s debuut, maar las ook dat het flink wat stof heeft doen opwaaien. Het werd dus de hoogste tijd dat ik er zelf eens aan ging beginnen om er ook een mening over te kunnen vormen.
Gül beschrijft hoe zij, als moslima, opgroeit in de Kolenkitbuurt in Amsterdam. Het verhaal is autobiografisch en volgt het leven van Büsra. Büsra woont in een klein appartement, samen met haar vader, moeder, broertje en zusje. De Kolenkitbuurt komt al jaren voorbij in het nieuws als ‘probleemwijk’, met hoge criminaliteitscijfers, werkloosheid en armoede. Büsra wordt grootgebracht in een streng islamitisch gezin. Ze ervaart dit als beperking van haar vrijheid; ze mag geen muziek luisteren, daten is verboden, het werken met mannen kan niet en ga zo maar door. Ondanks haar persoonlijke mening hierover, houdt zij zich tijdens haar jeugd gewoon aan de normen en waarden die haar aangeleerd worden.
Ik Ga Leven beschrijft de worstelingen die Büsra ervaart; ze worstelt met haarzelf, met de omgeving waarin zij opgroeit, met de normen die haar aangeleerd (of zelfs opgelegd) worden, met de islam, met haar familiedynamiek etc. Er zijn talloze verwachtingen en verplichtingen waar zij het simpelweg niet mee eens is. Ze leidt daarom ook een soort dubbelleven; ze heeft een vriendje en werkt gewoon in een restaurant (ook al mag ze eigenlijk geen alcohol serveren). Ondanks dat je als lezer aan het begin van het boek al merkt wat Büsra's mening is, bouwt Gül het onbegrip en de irritatie op een sterke manier op, totdat er een breekpunt bereikt wordt.
De manier waarop Gül de innerlijke strijd van Büsra beschrijft is indrukwekkend. Ze is genadeloos als het gaat over haar ouders en is niet bang om eerlijk te zijn en te zeggen wat ze ergens van vindt. Gül is waarschijnlijk niet de enige die deze worsteling ervaart. Ze heeft haar ervaringen gedeeld om het dagelijks leven van een vrouw binnen een strenge islamitische gemeenschap te beschrijven. Het is echter van groot belang dat het publiek dit ijzersterke debuut niet gebruikt om te overgeneraliseren; haar worsteling is niet de worsteling van elke vrouw.
Een voorbeeld hiervan is Geert Wilders. Wilders gebruikt Ik Ga Leven als propaganda voor zijn mening over de Islam in Nederland. Hij beschouwt het boek als het ultieme bewijs dat ‘de islam in Nederland niet integreert’. Dit vind ik een zeer kwalijke kwestie. Mensen moeten objectief naar Gül’s verhaal kijken en de kans hebben om zelf een mening te vormen. Het is het verhaal van 1 persoon. Er zijn zeker andere mensen die zich hier in herkennen (dit laat Gül ook zien op haar social media d.m.v. berichten die zij dagelijks krijgt) en daarom is het ook zo belangrijk dat er over dit soort kwesties gesproken wordt. Het mag echter niet zo zijn dat dit boek simpelweg een ‘bewijsstuk’ wordt voor mensen zoals Geert Wilders. Er moet ruimte zijn voor debat en discussie, zonder dat er woorden in elkaars mond gelegd worden.
Titel: Ik Ga Leven
Auteur: Lale Gül
Jaar: 2021
Uitgeverij: Prometheus Amsterdam
Rating: ★ ★ ★ ★ (4 van de 5)